Этникалык кыргыздар

Борбор Азиянын түштүгүндө Тажикистан Республикасы жайгашкан. Тажикстандын чыгыш тарабын Тоолуу Бадахшан Автономиялуу Облусу ээлейт, ал эми облустун аянтынын 60 пайызы Мургаб районуна таандык. Тоолуу Бадахшан жана Мургаб району (көпчүлүк учурда Памир деп бүткүлааламга белгилүү) деңиз деңгээлинен 3500 - 7134 метр бийиктикте жайгашкандыктан "Дүйнө Чокусу” деп аталат. Ал эми жергиликтүү кыргыз калкынын диалектисинде Мургаб району Сарыкол болот. Мургаб районуна биринчи…

Биз сөз кылып жаткан Сары-Кол өрөөнүндө, тагырак айтсак Тажикстанга караштуу Мургаб районунун Шаймак айылында "Бахбур-Ата” деген касиеттүү, мазарлуу жер бар. Аны кыргыздар айтмакчы, "көргөн да, көрбөгөн да” арманда кала турчу жер. Дегеним, "Бахбур-Атада” үч казан кайнап турат. Бири топурактын үстүндө, экинчиси таштын башында, үчүнчүсү шиберде. Алар тептегерек казандар. Топурактын үстүндө турган сүрөттөгү казанга мурун эт бышчы экен. Азыр анчейин кайнабай…

Kытайлык кыргыз ырчысы Арзыгүл Турган «Кытайдын Мамлекеттик биринчи даражадагы ырчысы» деген наам алды. Бул мартабалуу сыйлык буга чейин кыргыз ырчыларынын эч кимисинин энчисине буйруган эмес эле. Арзыгул Турган 1976-жылы Үч-Турпан дубанында дүйнөгө келген. Ырчылык бюнча жогорку билимдин ээси. Учурда Шинжаң Уйгур аптоном райондук ыр-бий тобунун ырчысы болуп эмгектенет. "Ички Кытайдын шаарларына жана чет өлкөлөргө оюн коюп көп чыгабыз. Мейли…

Мушкетов: "В первые колыбел человечестве появился Мустак-Ате” 18-кылымдын аягында, державалар жер басып алуу учурунда орустар баскынчылыгы Памирге жеткен. Ары жагынан Индия менен Пакистанды басып алуу боюнча Англиялыктар да Памирге жеткен. Тигил жагынан уйгурларды басып алып Кытай Памирге жеткен. "Памир үч бурчтугу” деп аталат. Үч держава келип ошол Памирден кездешкен. Мына бир жагы ССР, бир жагы Кытай, Бир жагы Англия…

Тажикстандын Мургаб районунда этникалык кыргыздар "кыргыз жылкысынын” асыл тукумдуулугун арттырып, санын көбөйтүү максатында атайын ферма куруп, төрт жылкыны багууда. Буга ат жандыгын изилдеп келе жаткан франциялык Жаклин Рипар айым жардам берген. Мургабдык кыргыздардын айтымдарында, эки коңшу өлкөнүн географиялык окшоштуктары кыргыз жылкысын багып чоңойтууга анча кыйынчылык деле жаратпаптыр. Курбанбай Раимжанов : Тажикстандын Мургаб районунун кыргыз кол өнөрчүлүк тобунун жетекчиси: "Былтыр…

Кытайлык кыргыз дегенде эле, көз алдыбызга, кызыл жүздүү, нукура кыргызча сүйлөгөн, айтоор кымыз жыттанган кыргызды элестетүүгө болот. Коомдун, замандын өзгөрүшү, технологиянын укмуштуудай өсүп-өнүгүп, айыл чарбасынын дүркүрөшү кытайлык кыргыздардын кытай эллине жакындап аргындашуусуна алып келди. Бирок, ошентсе да Манасты туу тутушуп, кыргыздын салт санаасын таза сактоого аракет кылышат. Бүгүн биз улутташтар программасында кытайлык кыргыздардын салт санаасынынын айрым маанилүү жактары менен сиздерди…