Этникалык кыргыздар

Анкаранын Чубук районундагы бир ууч кыргыздын үйлөрүндө салт-санаа, үрп-адат,уз-чеберчилик унутулбай сакталып келе жатат. Кылымдарды кырчып келген,Кылыч болуп курчуп келген. Бирде албуут дайра болуп, Бирде үптөй тынчып келген. Түгөнгөн сайын түтөгөн, Жок болгон сайын күчөгөн, кыргыз эл тарыхына кылчайып карай турган болсок, элдин башынан эмнелер гана өтпөгөн. Бүгүн биз 1978-жылы Афганистандагы Памир кыргыздарынан бөлүнүп, Рахманкул ханды ээрчип Пакистанга караштуу…

Памирдик кыргыздарда ойнолуучу ар түрдүү оюндар жөнүндө ушул убакка чейин эч кандай изилдөөлөр, илимий пикирлер айтыла элек. Бар болгону 1966 - жылы чыккан "Памирдик-каратегиндик кыргыздарда" деген эмгекте гана жалпы жонунан айтылып кеткен. Башкача айтканда, памирдик жана каратегиндик кыргыздардын ойногон ар түрдүү оюндары бири биринен айырмаланбай аралаш берилип, айрым оюндардын ойнолуу жолдору так эмес көрсөтүлгөн С.А. Мысалы: Ордо, Гэн, Берү…

Ашык атмай (ордо) ойуну Сары-кол элинин бирден бир ата-бабадан калган мурасы. Ал ойунсуз Сарыколчулар жашоодун кызыкчылыгына канаатанбайт. Айылдарда жок дегенде күнүно 2-3 төн ашык ойуну ойнолуп турат. Памир тоо койнунда чоңойгон элеттик балдар эс тартканы ушул оюндун кумар таасиринде эрезеге жеттик. Памир суугуда, кыштын ызгаарында денеге суук өтүп, калтырап-титиресек да ашыктан кетпей, кечинде ата-энебиздин урушкандары, аарыганыбыз, тонгон буттар, колдун…

Кыргызстандагы бийик тоо арасында топоз өстүргөн фермерлер үчүн топоз этин бай араб өлкөлөрүнүн бирине экспорттоого жол ачылып жатканын Би-Би-Сиге “Кыргыз топозу” ассоциациясынын жетекчиси Рыспек Абдрасулов билдирди. "Катардан делегация келип, айыл чарба продукциясын, анын ичинде эт сатып алуу жөнүндө сүйлошүп кетишти. Алар бизге ушул жерде эт өндүрүүгө бардык шартты түзүп берели деп айтышты. Лаборатория, комбинат-цех куруп берели дешти. Керек болсо…

Тажикстанда билим берүү мекемелерине президент Эмомали Рахмондун “Тажиктер тарыхтын таризинде” аттуу китебин окуу сунушталды. Мындай буйрукту өлкөнүн Билим берүү министрлиги чыгарды. Буга чейин Борбор Азияда Өзбекстан менен Түркмөнстанда президенттер жазган китептер мектеп программасына киргизилип, милдеттүү түрдө окутулчу. Президент Эмомали Рахмондун “Тажиктер тарыхтын таризинде” аттуу китебин өлкөнүн мектептеринде жана орто окуу жайларында окутууну Тажикстандын Билим берүү жана илим министрлиги…

"Азаттыктан" коңшу мамлекеттердеги кыргыздарга арналган "Элимдин көрөңгөсү" түрмөгүнүн кезектеги санын сунуштайбыз. Бул ирет Тажикстандын Мургаб районуна жана жалпы эле этникалык кыргыздарга арналган Сары-Кол сайтынын негиздөөчүсү Абдижамил Примбердиев менен маектештик. Кыргызстанда "Сары-Кол" деген сайтты көпчүлүк биле бербейт, себеби ал тажикстандык, негизинен мургабдык кыргыздарга арналган. Анткен менен коңшу өлкөлөрдө отурукташкан кыргыздар үчүн анын мааниси баа жеткис. Анткени ошол эле Тажикстандын Жерге-Талындагы…