Этникалык кыргыздар

Тажик республикасынын Автономдуу Тоолуу-Бадахшан облусундагы Мургаб районунун аянты 38442,2 кв.км. Калкынын саны 15 миңге жакын, анын 90%ына жакынын кыргыздар түзөт. Азыркы учурда райондо Кара-Көл, Көөнө-Коргон, Мадиян, Баш-Күмбөз, Булуң-Көл, Раң-Көл, Чечекти, Токтомуш, Шаймак сыяктуу айылдардан турган Мургаб, Кара-Көл, Гожо Бердибаев, Аличур, Раң-Көл, Кызыл-Рабат сыяктуу алты айыл жамааты бар. Элет жеринде жашаган калтын негизги тиричилиги мал чарбачылык. Биз бийик жерде жайгашкандыктан…

«Жовид» эл аралык кайрымдуулук уюму 2002-жылы августта уюштурулуп Тажикистан республикасынын юстиция министрлигинде 989-номер менен катталган. Кийин, 2007-жылы жана 2014-жылдары (№282-Б) кайрадан катталган. Анын негизги иш аракеттери болуп, республикабыздын райондорунун айыл-кыштактарында калктын турмуш шартын түрдүү программалардын жана кеңештик кызматтар менен жаңы технологияны киргизүү жана өнүктүрүү аркылуу көтөрүү болуп саналат. Бул долбоор "Евросоюз" тарабынан каржыланат. Ал эми долбоордун негизги максаттары…

Бул жылдын 19-сентябрында Кызыл-Рабат жамаатынын №2 Токтогул орто билим берүү мекемесинин айланасында кыргыз (боз) үйлөр тигилип, меймандар кабыл алынып, коноктор күтүлүп, майрамдык шанга бөлөндү. Бул күнү аталган мектептин 50 жылдык юбилейи өткөрүлдү. Райондун суу-сууларынан, жамааттарынан чакырылган коноктор 18-сентябрь күнү кабыл алынып, меймандар Ак-Суулуктардын сыйлуу коноктору болушуп, кечинде Токтогул атындагы билим берүү мекемесинин эмгек коллективинин күчү менен жогорку деңгээлде даярдалган…

Ош шаарында гаражда жашап жаткан аксакал кезегинде эки уул, үч кызды тарбиялап, бутуна тургузуптур. Азыр токсонго таяп калган карыя алар өз алдынча кетип, катышпай калганын айтты. Жергиликтүү бийлик кол кабыш кылса деп телефон номерин берди. Ош шаарында 86 жаштагы Ражап Абдыкааров беш жылдан бери гаражда күн кечирип келет. Балдар үйүндө тарбияланып, беш баланы бутуна тургузган карыя бүгүн кайрадан интернатты эстеткен…

Жыйырма жылдай мурда Кызыл-Кыя шаарына Тажикстандын Мургабынан көчүп келген этникалык кыргыздардын абалы колдоого муктаж болуп турат. Антпесе жарандыгы же каттосу жок болгондуктан жумушка орношо албай же мамлекеттик колдоолорду алалбай кыйналып турушат. Абалдын оорлугунан четтен келген Кызыл-Кыя шаарындагы этникалык кыргыздар өлкө башчысына тартып Жогорку Кеңешке дегеле колу жеткен жердин баарына арызданып, маселе чечиле бербегенинен “Сары Кол” биримесин түзүп уюм атынан…

Түркиянын Улупамир айылында төрт миңден ашуун этникалык кыргыздар жашайт. Иран менен чектеш бул аймактагы журтташтар соңку кезде өлкөнүн башка аймагына көчө баштады. Түркиядагы соңку окуялар жана жумушсуздук көйгөйү вандык кыргыздардын көкөйүнө тийип бүткөн. Вандык кыргыздар менен аймактагы күрттөр ортосунда да түшүнбөстүктөр болуп турат. Улупамир айыл башчысы Ейүпхан Кошар бул тууралуу мындай деди: - 15-июлдагы окуяга чейин биздин аймак…