Этникалык кыргыздар

Адам затынын тарыхында олчойгон орду бар кыргыз элинин соңку тарыхында 1916-жылы өз мекенинин түндүгүндө кыргыз эли үчүн каргашалуу Үркүн окуясы болсо, 1922-жылы Кыргызстандын эң түштүк чеги болгон Чоң-Алай өрөөнүндө да өзүнчө үркүн окуясы болуп, көптөгөн эл тарыхый өз жеринин бир бөлүгү болгон Памирге качышканы маалым. Эзелтен эле Памир өрөөнүн кыргыздар жалпысынан Нуркап (Мургап), Сары-Кол жана Бадахшан деп атап келишкен. Нуркапта…

Кыйыр барбы кыргыз изи баспаган, Кайың барбы кыргыз балта чаппаган. Бул сөз да жөн жеринен айтылбаган, анткени дүйнөнүн бардык жеринде кыргыз байырлап, кыргыз боюнча сакталып калган. Мисал катары бир эле кытай өлкөсүндөгү кыргыздарды алсак болот. Алар ошол боюнча эле кытайларга сиңип кетпей өз тилин, дилин, салт-санаасын сактап, маданиятын өстүрүп келет. Кытайлык кыргыздардын арасында белгилүү болгон ырчы Бактыгүл Эшендин чыгармачылыгы жөнүндө…

Узактагы боордоштор Турсун Жумалы, Кытай Эл Республикасынын, Синьцзян Уйгур автономиялуу районунун "Универсал" радиосунун башчысынын орун басары: Биз кыргыз тилин так сүйлөйбүз - Турсун мырза, Кыргызстандагы радиолор менен сиздердин "Универсал" радиосунун ортосунда кандай айырмачылыктарды байкадыңыз? - Мен толук салыштырганга мүмкүнчүлүгүм болгон жок, бирок биздин "Универсал" радиобуз былтыртан баштап убактысы көбөйтүлгөн, 19 саат бою кыргызча уктурууларды берүүдөбүз. Берүүлөрүбүздө маалыматтар, дыйкан малчыларга…

Єлкєбїз эгемендик алгандан кийин анын аймагына чет єлкєлєрдє жашаган кыргыз улутундагы адамдар ыктыярдуу жана мажбур тїрдє кєчїп келе баштаганы коомчулукка жакшы маалым. Этностук кыргыздардын миграциясы негизинен 1993-1997-жылдарды кучагына алат. Ал жылдары СССР ыдырап, коўшулаш Тажикстанда жарандык согуш башталган. Ошондо Тажикстан Республикасынын жарандары, анын ичинде тажиктер да, качкын катары Кыргызстанга топ-тобу менен келишкен. Алардын 30 миўге жакыны (негизинен Тажикстандын Жерге-Тал жана…

2007-жылдын 10-октябрында КР Жогорку Кеңеши тарабынан "Тарыхый мекенине кайтып келген этникалык кыргыздарга мамлекеттик кепилдиктер туурасында" мыйзам кабылданган. Буга кийинчерээк президент кол койгон. Ошондон тарта күчүнө кирген бул документке ылайык кайрылмандарга жөнөкөйлөтүлгөн тартипте кыргыз жарандыгын ыйгаруу, жеке менчикке жер тилкесин алууга жана андан ары турак жай курууга толук шарт жаратуу, үй куруусуна пайызсыз ссудаларды ажыратуу кыргыз өкмөтүнө түздөн-түз милдеттендирилген. Тилекке каршы,…

Кыргызстан менен Тажикстан табыйгый союздаштар. Эки өлкө тең мунай, газга жарды. Ошондуктан өнүгүүдө суу-энергетикалык багытка басым жасоого аргасыз. Бирок кошуна мамлекеттер региондун суу байлыгы баарына бирдей таандык деп, эки өлкөнүн энергетикалык долбоорлорун колдобой келатат. Мына ушундай шартта Бишкек менен Дүйшөмбү карым-катнаштарын жолго салууга аракеттенүүдө. Жантөрө Сатыбалдиев андан сырткары тажик өкмөт башчысы Акил Акилов жана президент Эмомали Рахмон менен жолугушуп,…