Этникалык кыргыздар

Бүгүн уңгусу “таш” менен башталган сөздөрдүн маанисин чечмелейли. Аксыда эстелик үчүн көрүстөнгө коюлган ташты“Ташбаба”деп коет же бейиттин башына коюлган таш белгини ушинтип атайт. Ат-Башыда малдын алды да, арты да оюлуп эн салынган кулагын“таш бака”деп коерун эч ким билбейт. “Таш сайынган улугунун ташбака эн салынган аты болуптур”деп мисал келтирген. Мындагы“таш сайынган”деген сөздү азыркы муундагылар эле эмес, менин курагымдагылар деле түшүнбөйт…

Биздин боордошторубуз жашаган Туркиядагы Ван аймагындагы Улуу Памир айылында үстүбүздөгү жылдын ноябрь айында бир катар жаңылыктар болуп өттү. Эң маанилүү жаңылыктардан Кыргызстандын Түркиядагы элчиси Ибрагим Жунусов Улуу Памир айылында жашаган этникалык кыргыздар менен жолугуп, элчи этникалык кыргыздардын жашоо шарты, жерлери менен таанышып, көйгөйлөрүн укту. Ошондой эле элчи Ибрагим Жунусов иш сапарынын алкагында жаңы мечиттин ачылышына катышуу менен элчиликтин…

Курманбек Кутлу - айтылуу Памир кыргыздарынын эл башчысы Рахманкул хандын небереси. Азыр Түркиядагы "Кыргыз түрктөрү" аттуу этникалык кыргыздардын коомдук бирикмесин жетектейт. Курманбек Кутлу жогорку билимди Кыргызстанда алган. Андан соң Стамбулдагы Мимар Синан университетинде Памир кыргыздарынын көчү тууралуу илимий ишин жазып, магистратурада окуусун улантууда. Курманбек Кутлу “Азаттыкка” маек куруп, сөзүн Түркиядагы саясий кырдаал жана бийликке кайра шайланган АК партия тууралуу…

Турмуштун агымы, замандын оңолушу, жашоонун оң нукка түшүшү жеке бир пенденин гана эмес жалпы элдин да, жумурай журттун да тагдыр-таалайына жагымдуу таасирин тийгизери соңку чейрек кылымдык мезгилде Ала-Тоонун эки өңүрүн мекендеп жашап жатышкан кыргыздардын алака-мамилелеринен ачык-айрым көрүнүп олтурат. Улуу Жуңгонун саябандуу канатында күн кечирип жатышкан кандаштарыбыз бүгүнкү күндө өнүгүп-өсүүнүн жаңы баскычына көтөрүлүшүүдө. Жунго мамлекети менен Жунго коммунисттик партиясынын…

Памир (байыркы памир тилдеринде «па-имихр» – күндүн этеги) – Орто Азиянын түштүгүндөгү бийик тоо системасы. Негизинен Тажикстандагы Тоолуу Бадакшан автономия облусунун аймагында, чыгыш жана түштүк бөлүктөрү Кытай менен Афганстанда, түндүгү Кыргызстанда. Памир Борбордук Азиянын ири тоо системаларынын (Гиндукуш, Кара-Корум, Кунлунь жана Тенир-Тоо) арасынан орун алып, түндүгүнөн Чоң Алай, чыгышынан Сарыкол кырка тоолору, түштүгүнөн Зор-Көл көлү, Памир дарыясы, Панж дарыясынын жогорку…

Турду Акун ажы Кыргызстанга келгенде Рыскулова Айгул Маратбековнанын сунушу менен Бабанов Омурбек Токтогулович Премьер министр болуп туруп аны тарыхый мекенине Чон-Алайга барып келгенге жардам берген. Чон-Алайлыктар ар бир айыл жолго чыгып тосуп сыйлап узатышты. Чон-Алайга жеткенде Турду Акун ажы козунун жашын токтото албай жатты. Чон-Алайдагы Сары булак айылынан Турдакун ажынын 30-жылдары чон…