Этникалык кыргыздар

Биздин ошол Таджикистанда Сары-кол жергесинен биринчи жыйырма беш үй бүлөө токсон үчүнчү жылы көчүп келген. Ошол биринчи көчтүн башталышына жыйырма беш жыл болуптур. Жыйырма беш жылдан бери Сарыколдон эле алганда Кыргызстан боюнча он беш миң киши көчүп келди. Дагы эле келип жатат, көчтүн аягы бүтө элек өзүбүздүн тарыхый Улуу мекенибизге.Андан кийин ошол жыйырма беш жылдыгыбызды аксакалдар менен сүйлөшүп, аксакалдардын демилгелери…

Ооганстандын Улуу жана Кичи Памиринен келген кыргыздар Нарын шаарында жашап жатышат. Аймактык кабарчы алардын бири Шарапат Абдыкалык кызы менен таанышып, памирликтердин айрым каада-салттарын сурап келди. Анын айтымында, Памирде куда тосуу учурунда бир чоң аякка ун алып, үйгө кирип келе жаткан кудаларынын бардыгынын бетине чачышат. Андан соң, мал союлгандан кийин бир жиликти атайын талашып ойношот. Аны көргөзбөй үйгө таштаган адамга жакшы…

Ооганстандын Улуу жана Кичи Памиринен келген кыргыздар теңир-тоолуктар менен бирге жашоолорун өткөрүп, алар менен чогуу күн кечирип жатышат. Аймактык кабарчы Нарын шаарында жашап жаткан Шарапат Абдыкалык кызы менен жакындан таанышып, жашоосун көрүп, алардын айрым каада-салттарын сурап келди. Шарапат Абдыкалык кызынын айтымында, Памирде турмушка чыккан кыздын күйөөсү кокус каза болуп калса, балдарын багып өстүрүү менен гана алек болуп, экинчи жолу…

Сары-Кол борбору Мургаб шаарчасында «Нооруз» элдик майрамы салтанаттуу түрдө белгиленди. Салтанаттуу иш-чарада борбордун аянтында түрдүү улуттардын каада-салттарынан көргөзмөлөр уюштурулду. Анда кол өнөрчүлүк буюмдары, улуттук тамак-аштар коюлуп, ыр-бийлер, ар улуттун каада-салттары көрсөтүлдү. Жергиликтүү элди бул улуу күнү менен куттуктаган райондун жетекчилери Сары-Колго бейпилдик, тынчтык нурун чачып, элибизде токчулук, молчулук болуп, бакубат жашоосуна тилектештигин билдиришти. Ошондой эле майрамды…

Мамлекеттик миграция кызматынын кайрылмандар иши боюнча бөлүм башчысы Жыпара Мамбетовага кайрылдык. "Экономикага" берген маегинде Кыргызстанга башка өлкөлөрдөн "Кайрылман" мамлекеттик программасы менен келген этникалык кыргыздар жана жер которуп келгендердин интеграция болуу маселесинин оош-кыйышы тууралуу айтып берди. –Статистикалык маалыматтар боюнча Кыргызстанда канча жер которуп келгендер бар? Алардын ичинен канчасы кыргыз жарандыгын алган жана кайрылман статусу барлары канча? –Биз жакында эле…

Топчубек Тургуналиев И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университетинин Манас изилдөө борборунун директору: «Сулайман – кыргызга опол тоодой кызмат кылып атат» Дайыма оор-басырыктуу, бир калыбынан жазбай, студенттерге, кол алдында иштеген кызматкерлерине аяр мамиле жасап, ар бир маектешинин деңгээлинде сүйлөшө да, уга да билген, кыргыз деп жан дилинен күйүп, кыргыз болуп жашоонун кыйындыгын сезген агайым тарых илимдеринин доктору, профессор Сулайман Кайыповдун бейнесине…