Этникалык кыргыздар

Полковник В.Н.Зайцев «Памир өлкөсү — Туркистандын борбору» аттуу эмгегинде Памирдеги ичкилик тобун төмөндөгүдөй аймактарда жайгаштырат: Мургаб аймагында дурбаиль (дүрбөөл), науруз (нооруз), текрен, чапкынды, чал-тейит, кыпчак, кара-тейит, Ак-Таш аймагында алапа-ичкилик, шаим, кучкар, утумчи, бука, кизилъбаш, найман, кисак (кесек), кутан, Ранг-Көл аймагында саратаит (сары тейит - Н.Т.), чегетыр, бустан (бостон - Н.Т.), чечарак, найман-кыпчак, Аличур аймагында айжеке, олжоке, жапанчы, итурчак, кыпчак,…

—Байас ага, биздин журналист Зулпукаар Сапанов Шамбаладагы катылган сырды ачып, «Кыдыр Санжырасын» жазып, «Ыйык» делген китептердеги алешемдиктерди тизип, динаятчыларга суроо койгон экен, бирок диний миссионерлер суроолорго жооп бербестен, регион аралык кастыкты козутту деген шылтоо менен мамлекеттеги жазалоочу органдарга арызданып, кылмыш ишин козготуп, сотко берип, чыр чыгарууда. Аталган китепти окуп чыккан тарыхчы катары эмнелерди айта аласыз? Чындап эле бул китепте элди…

80 чакырымдан ашуун Сары-Таш-Мургаб жолун кыргыз тарап да, тажик тарап да калың кардан тазалаган эмес. Оор кардан улам, мекенине кайта албай, Ошто үч жумалап жүрүп калган мургабдык кыргыздар карга чулганган жолду күрөк менен күрөп жүрүп отуруп, жетишкен. Алар 25-февралда жолго чыгып, 1-мартта мекенине жетишти. Бул тууралуу мургабдык кыргыздардын бири Алмаз Замиров “Азаттыкка” билдирди. Ош - Мургаб унаа…

Сары-кол өрөөнүнүн Мургаб шаарчасынын тургуну Абдимамат Зайнидинов гипс (алебастр) материалдарынан түрдөгөн жаныбарлардын, куштардын скульптураларын жасайт. Абдимамат жасаган скульптуралар Таджикистанга эле эмес, чет өлкөлөргө чейин сатылууда. Көлөмүнө жараша 500 сомониден, 2 миң сомониге чейин сатып алынууда. Буюумдарды кооздоого жубайы жана балдары да жардам беришет. Ошондой эле өкмөт менен биригиликте азыр Сары-кол өрөөнүнүн кулжасынын эстелигин Мургабка тургузуу чоң проектин үстүндө иштөөдө …

Учурда Памирде 2100гө жакын этникалык кыргыз жашап жатат. Алардын көпчүлүгүн эркектер түзсө, үчтөн бир бөлүгү аялдар. Этникалык кыргыздарга төрт жолу атайын экспедиция барып, гуманитардык жардамдар жиберилген.Памирлик кыргыздардын айрымдары апрель-май айларынан тарта Кыргызстанга алып келине баштайт. Бул тууралуу Мамлекеттик миграция кызматынын кайрылмандар менен иштөө бөлүмүнүн башчысы Жыпара Мамбетова билдирди. Ал Sputnik Кыргызстан агенттигинин кабарчысына памирлик кыргыздар өлкөнүн кайсы жерине жайгаштырылары жана…

Учурдун эң маанилүү маселелеринин бири этникалык кыргыздардын абалын жакшыртуу болуп саналат. Аларга жарандык алууда, эмгекке орноштуруу, турак-жай курууга жер бөлүү, пенсия жана жөлөкпул алууда көмөктөшүү керек. Ошол эле учурда учурда өлкөдө жашап жаткан этникалык кыргыздардын санын тактоо керек. Бул тууралуу вице-премьер-министри Чолпон Султанбекова бүгүн, 14-февралда Мамлекеттик миграция кызматынын коллегиялык жыйынында билдирди. Андан тышкары вице-премьер-министр миграциялык саясаттын тез арада чечүүнү…