Этникалык кыргыздар

Бул түрмөктө буга чейин Тажикстандагы Памир кыргыздарынын, өздөрү айткандай сарыколдуктардын чек ара көйгөйлөрү, экономикалык каатчылык, жол азабы, эне менен баланын саламаттыгы, уламыш-жомоктору тууралуу сөз болгон эле. Бүгүн алардын музыкалык чыгармачылыгына кайрылабыз. Бул алыскы тоолуу аймактагы ичкилик кыргыздардын өзгөчөлүү жана начар изилдеген музыкалык өнөрү бар. Учу-кыйырсыз Мургаб жергесинде болгону жети айыл болсо, алардын бири ушул Токтомуш. Илгери Алтын Ордонун ханы…

Кыргыздар жашаган бардык аймактарда кол өнөрчүлүгү окшош келет - аттын жабдуулары, шырдак, кийиз, туш кийиз, сайма. Ошол эле мезгилде бийик тоолуу аймактарда табигат шартына жараша бир аз айырмачылыктар байкалат. Памирлик кыргыздардын күнүмдүк турмушунда бүгүн жылкы менен койго караганда, топоз көбүрөөк багылат. Ошондуктан, Taжикстандын Мургаб районунда кол өнөрчүлүктө дал ушул жандыкка байланышкан өзгөчөлүктөр бар. Кыргызстандын Алай тоолорундагы чек…

БУУнун илим жана маданият боюнча бүткүл дүйнөлүк мурас комитети (ЮНЕСКО) 21-июнда Тажикстандын улуттук паркы “Памир тоолорун” Бүткүл дүйнөлүк мурастардын тизмесине киргизди. Бул тууралуу ЮНЕСКОнун расмий сайтына жарыяланды. Ошондой эле бул тизмеге Италиядагы Этна вулканы, Мексикадагы эки биосфералык корук: Эль Пинакате жана Гран Десиерто де Алтар да катталды. “Памир тоолорунун” аянты - 2,5 млн. гектар. Тажикстандын чыгыш тарабында, Памир…

Карт тарыхтын кордугун көрүп, далай азабын тартса да чөкпөгөн, чачылып-тозуп, чайпалса да бөксөрбөгөн, түгөнүп баратканда чыйралып, кайра түтөгөн кыргыз урпагы кылымдарды карытып, бүгүнкү доорго чейин жетти. Артта калган катаал доордун "ач бел, куу жонунда" нечендеген улуттардын "сайда саны, кумда изи калбай" житип жоголгонуна күбөбүз. Биз алардын катарында кирип, дайын-дарексиз калбагандыгыбыз үчүн Жаратканга миң ирет тообо келтирип, ыраазылык билдиришибиз керек. Албетте,…

Tажикстандагы сарыколдук Мургаб кыргыздары өз тилин колдонууда айрым кыйынчылыктарга тушугууда. Улуттук азчылык катары алардын укуктары мыйзам тарабынан корголгон. Бирок расмий тажик тилин жеткиликтүү билбегендиктен жана жергиликтүү бийликтен чечкиндүү колдоо жоктугунан чайналып калышты. Кыргыз бар, кыргызча жазуу жок Чет элдик катары катталышыңыз керек дешкенинен, каттоо бөлүмүнө баш бактым. Бакырайган кара көз, кара каш милийса телефондон сүйлөшүп жатты. Тили анча…

Чарчап калган бала чымчык болуп бейишке чыгаары чын болсо, дүйнө чатыры атыккан Памир даана бейиштин төрү белем, aнткени Тажикстандын аймагындагы мургабдык кыргыздар отурукташкан Чыгыш Памирде эне-баланын өмүрү ар дайым бычактын мизинде, дал ошол бейишке баруучу кыл көпүрөнүн кырында. Гүлнара экөөбүз сууга түшүп жаттык. Эки дайранын ортосунда атылып чыккан булактын үстүнө бассейн жасап коюшуптур. Кире бериште чакан бөлмө, ичкериде дубалы…