Этникалык кыргыздар

Тажикистандын аймагында жашаган кыргыздар азыркы күнгө чейин өз эне тилинде билим алып, маданиятын, үрп-адат, каада салтын сактап келет. Этникалык кыргыздар Кыргызстандагы белгилүү делген чыгармаларды окуп, билбегендерин үйрөнөт. Алишер Жүндүбаев азыр 67 жашта, ал комузда кол ойното чертип, Кыргызстандагы белгилүү чыгармаларды да жатка билет. Аксакал союз учурунда Мургаб районунда маданият тармагында эмгектенген, азыр пенсияда. Мургабдыктар жашаган аймак Сарыкол деп…

Тажикстандагы этникалык кыргыздар колдонуп жаткан окуу куралдар ал өлкөнүн окутуу программасына туура келбейт. Анткени, кыргыз мектептериндеги китеп-дептерлердин баары Кыргызстанда жасалган. Ыңгайсыздыкка карабай этникалык кыргыздардын билим алууну улантып келет. Тажикстандагы кыргыздардын дээрлик баары тажик тилинен тышкары, өз эне тилинде билим алат. Ошондон улам, көбү Кыргызстандагы жогорку окуу жайга тапшыргысы келет, бирок баарынын мүмкүнчүлүгү жок, анткени Кыргызстандан саналуу гана орун бөлүнөт. 10-класстын…

Университеттин биринчи курсуна жаңы киргенде менин тобумда окуган жоолук салынган кыз көңүлүмдү өзүнө бурду. 1998-жыл болгондуктан, ал мезгилде кыргыздар арасында хижаб кийгендер дээрлик жок болчу. Бирок мен айтып жаткан кыз хижабчан сабакка келчү. Аты – Фэриде Кутлу. Кыргызча чала-була сүйлөйт. Бир нече айдан кийин мен да түркчөнү үйрөнүп, экөөбүз ысык-ынак досторго айландык. Фэридесиз бир күнүм өтчү эмес. Кийин анын…

Сары-колдон ыр, күүлөр jwplayer('player_video').setup({ file: '/images/oblako/video/Pamir_2/sary-kolduktar-bishkekte.mp4', width: '80%', aspectratio: '16:9' });

Ооганстандын аймагында жашаган памирлик кыргыздар дарыгердин жоктугунан каза болуп, саны азайып жатат. Этникалык кыргыздар идишти кум менен тазалап, колду жуубай тамактанат. Мунун баары жугуштуу ооруларды козголушуна түрткү берет. Кыйынчылыкта жашаган кыргыздардын турмушуна Уланбек Дыйканбаев күбө болгон. Чоң Памирдин жашоочусу Төлбай ажы: “Ичим ооруйт, буту-колум сыздап күйүп жатат. Дары жок, эч нерсе кыла албайбыз, кудайдан аман калалы деп, тиленип жатабыз.”…

21-кылым экенине карабай памирлик кыргыздар азыркы күндө да жайы-кышын боз үйдө жашап келет. Алар байырлаган тоолордо жада калса, кереге-уук жасалчу тал-терек өспөйт, баарын сатып алат. Катаал шартта жашап кыйналган кыргыздар Кыргызстанга кетүүнү эңсейт. Чоң Памирдин жашоочусу Абдилбаши Маматдемин: “Алып кеткиле бизди, силер менен жашайбыз. Тажик тажигин, өзбек өзбегин алып кетет экен, силер бизди алып кеткиле. 2 аял алдым төрөттөн кетти,…